निर्माण सञ्चार, २७ वैशाख, ०७९, मेलम्ची । स्थानीत तहका महिला प्रतिनिधि विशेष रिपोर्ट ।
....................

उमा प्रधान । सिन्धुपाल्चोक जिल्लामा यतिबेला चर्चित महिला उम्मेदवारको नाम हो । काठमाडौं महानगरको चुनावी माहोलमा जसरी उपमेयरका उम्मेदवार सुनिता डंगोल छाएकी छन् काठमाडौंमा पानी पठाउने जिल्ला सिन्धुपाल्चोक, मेलम्ची नगरपालिकामा यतिबेला महिला उम्मेदवारमध्ये प्रधान विशेष उम्मेदवार बनेकी छन् । 

मेलम्ची आफैँमा चर्चित मात्र होइन विश्वचर्चित नगरपालिका भित्र पर्छ । विभिन्न कारण मध्ये काठमाडौंका लागि खानेपानीको मुख्य परियोजनाको केन्द्र मेलम्ची बेलाबखत प्राकृतिक विपत्ति तथा बेलाबखत विकासे विपत्तिका कारण चर्चामा आएको भूमि हो । यो भूमिको मुहार फेर्ने भन्दै चुनावी माहोल बनाउने मध्ये यस अघिका मेयर बरु चर्चै नचली विजेता बनेका थिए मात्र होइन खासै चर्चा नभई कार्यकाल पनि सकाएका छन् । तर, यो पटक भने मेलम्ची नगरपालिकाले चुनावी रौनकमा उम्मेदवारलाई विशेष रुपमा चिनाएको छ । सत्तारुढ गठबन्धनका उम्मेदवारको भन्दा पनि प्रमुख प्रतिपक्षी दल एमाले सम्बद्ध मेयरका उम्मेदवार बालकृष्ण देउजा र उपमेयरका उम्मेदवार प्रधान चुनावी सरगर्मीको विशेष केन्द्रमा छन् । अन्य दलका नेताहरु त्यही माहोल तताउने सहायक पात्रजस्ता मात्रै देखिएका छन् । 

• उमा प्रधानको ठोकुवा— मेलम्ची नगरपालिकामा एमालेको विजयलाई कसैले रोक्न सक्तैन  

रामेछाप खाडादेवी–२ मजुवामा जन्मी हुर्केकी उमा प्रधानको बाल्यकाल सामान्य किसान परिवारमा स्थानीय गाउँमा बित्यो । एसएलसी पछि उच्च शिक्षाका लागि राजधानी काठमाडौंस्थित क्षेत्रपाटीमा रहेको पब्लिक युथ क्याम्पसबाट उनको अध्ययन अघि बढ्यो । स्कुले राजनीतिदेखि नै अध्ययन सँगै मुलुक बदल्ने सपनाले हुत्यार राजनीतिमा होमिएकी प्रधानको राजनीतिक करिअर २०५२ को स्ववियु निर्वाचनमा अनेरास्ववियुबाट कोषाध्यक्षको उम्मेदवारबाट अझै उक्लिदै गयो । 

विद्यार्थी राजनीतिसँग वैवाहिक जीवनमा उनको प्रवेश भयो । तर, उनको सामाजिक आन्दोलनमा क्रियाशीलता भने कहिलै घटेन । त्यतिबेलै ०५३ सालमा एमाले रामेछाप जिल्ला कमिटी सदस्य समेत रहेकी प्रधानको चर्चा यतिबेला रामेछापमा पनि छ । किनकि उनको जन्मथलो भएरै मात्र होइनकि राजनीतिक रुपले उनका सहकर्मी र सामाजिक अभियानका विभिन्न सहेलीहरु मेलम्चीमा उनको नगर उपप्रमुखको उम्मेदवारीलाई चासो पूर्वक हेरिरहेका पनि छन् । 

इन्द्रवाती बहुमुखी क्याम्पस मेलम्चीमै स्नातक अध्ययन गर्दै गरेकी प्रधान यतिबेला उपप्रमुखको चर्चित उम्मेदवार मात्र होइन एमाले निकट महिला संघको सिन्धुपाल्चोक जिल्ला अध्यक्ष समेत चलाएर खुट्किलो पार गर्दै केन्द्रीय सदस्य छिन् । त्यस्तै, उनी अन्तर पार्टी महिला सञ्जाल सिन्धुपाल्चोकको अध्यक्षका रुपमा सक्रिय पनि छिन् भने उनको सहकारी अभियन्ताका रुपमा बनेको छवि कसैले पखाल्न सक्तैन, त्यति उच्च छ ।

.............
चुनावी मैदानमै निर्माण सञ्चारसँग संक्षिप्त साक्षात्कार गर्दै प्रधानले भनिन्, ‘वैशाख ३० गते त हाम्रा लागि अनुमोदन गर्ने दिनमात्र हो । हाम्रो विजयलाई कसैले रोक्नै सक्तैन ।’ स्थानीय तह निर्वाचन २०७९ का सन्दर्भमा महिला उम्मेदवार विशेष साक्षात्कार यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।

तपाईंको चुनावी माहोल र चर्चा चुलिएको देखिन्छ, चुनाव जितिन्छ त ? 

मेलम्ची नगरपालिकामा नेकपा एमालेको जित सुनिश्चित छ । नगरका सबै वडाहरुमा प्रत्यक्ष मत माग्दै जाँदा जनताले दिएको अपार मायालाई मैले गहिरो गरी हेरेको छु । यो नै हामीले चुनाव जित्ने मुख्य कडी हो । त्यसैले, वैशाख ३० गते जनअनुमोदनको औपचारिकता मात्र पूरा गर्न हामी पर्खिरहेका छा्रँै । मेलम्ची नगरपालिकामा एमालेको जित सुनिश्चित भइसकेको छ । 

निर्वाचन जित्ने आधार चाहिँ के हुन् ? 

हामीले चुनाव जित्ने विभिन्न पाटा र तिनको विशेषहरु छन् । तिनलाई मुख्य ५ वटा आधारमा राखेर हेर्न पनि सकिन्छ । जनता, जनभावना, यसअघि हामीले गरेका काम, हाम्रो पार्टी जनसंगठन र अरुका तुलनामा योग्य उम्मेदवार तथा उम्मेदवारको जनप्रिय छवि । यी पाँच आधार अरुका भन्दा हाम्रा बलिया छन् । 

एमालेको जनसंगठनको कुरा गर्नै पर्दैन । विश्वकै शक्ति एमालेको जनसंगठनप्रति लोभिन्छ थाहै छ । दोस्रो कुरा हो यसअघिका हाम्रो नेतृत्वमा हामीले सम्पन्न गरेका उन्नत कामहरु । तेस्रो हो, जनतासँग प्रत्यक्ष रुपले सधैँ जोडिरहेका हामी उम्मेदवारहरु । अरु पार्टीका उम्मेदवार मौकामा कहाँ कहाँ हुनुहुन्थ्यो । यसो रमाइलो गराँै कि भनेर चुनावमा उठेजसरी आउनेहरु पनि यहाँ छन् । कसैलाई टुरिस्ट उम्मेदवार पनि भनेका छन् जनताले । तर हामी यी सबै मूल्यमा अब्बल छौँ । मेयरका उम्मेदवार बालकृष्ण देउजा आफ्नो राजनीतिक जीवनको आरम्भदेखि नै यही जिल्लामा, यही भूमिमा, यही मेलम्ची भुगोलका जनताको दुखसुखको साथी हुँदै आउनु भयो । बिचमा थकाइ मार्ने, विदेश गएर आउने, पैसासैसा कमाएर राजनीतिमा जाऊँ न त भन्नेजस्तो अवसरवादी चरित्र हाम्रा उम्मेदवारहरुमा छैन । 

• जुगल हिमालय शृंखलाको मानव वस्ती मेलम्ची सभ्यताको उद्भव हो भन्ने मलाई राम्रोसँग थाह छ । मूलतः हाम्रो सिंगो टिम यसबारे सचेत पनि छ । मेरो कार्यकालमा मैले मेलम्ची सभ्यताको रुपमा नयाँ सोच सहितका विकासका कामहरु गर्नेछु

मेरो राजनीति करिअर पनि विद्यार्थीदेखि नै अविरल बगिरहेको इन्द्रावती जस्तै छ । सबै जनताले देखेजानेकै कुरा हो । विद्यार्थीदेखि नै म यसरी नै निरन्तर जनसेवामै छु । पार्टी राजनीति र जनताका दुखसुखबाट कहिलै पनि छुटेको छैन । जनताको सेवामा आफूलाई समर्पित गर्छु भनेर सपथ खाने जोकोहीलाई पनि जनताले हेर्दा के देख्छन् भन्ने कुरा मुख्य हुन्छ । निरन्तर हामीसँगै छ कि बेलामौकामा मात्रै मुख देखाउन आउने गरेको छ भनेर जनताले मूल्याङ्कन गर्दा हामी बेगर जनतासँग सधैँ र सँगसँगै भएका अरु मित्रहरु हुनुहुन्न । 

यी सबैलाई एकै ठाउँ राखेर हेर्ने कुरा नै जनता र जनभावना हो ।  जनभावनाको मूल फुटाउने पार्टी नै एमाले हो । वृद्ध बाआमालाई ज्येष्ठ नागरिक भत्ता दिएर सुरु भएको एमालेको जनप्रियताको सगरमाथा शिखर आजसम्म कसैले हाँक दिन सकेको छैन । त्यसैले जनभावनाका हिसाबले एमाले नै सबैभन्दा प हिलो शक्तिका रुपमा रहेको सबैलाई थाहै छ । यी सबै कुराहरु एमालेको पक्षमा छन् । यहाँका सचेत दिदीवहिनी, दाजुभाइ र आमाबुवाको प्यारो पार्टी नेकपा एमाले हो । सबैको चाहना इच्छा र रोजाई नेकपा एमाले र यसको चुनाव चिन्ह सूर्य रहेको छ । 

विगतको इतिहास र वर्तमानमा गरेका कामहरु पनि आधार हुन् भन्नखोज्नु भएको हो ?

हो नि । हामीले गरेका कामलाई हामीले दाबी किन नगर्ने ? त्यस्तै, एमालेलाई जनताले इतिहासको कसीमा पनि त मूल्याङ्कन गर्न सक्छन् । यी दुवै पाटोबाट पनि हेरौँ न । 

यस अघिको निर्वाचनलाई हेर्दा पनि– सिन्धुपाल्चोक जिल्लाको मेलम्ची नगरपालिकाको मेयर उपमेयर सहित १३ वटा वडाहरु मध्ये ८ वटा वडा जितेर इतिहास कायम गरेको नगरपालिका हो । जिल्लाका सबै पालिकाहरुमा हाम्रो राम्रो पकड छ अझ यो पालिका त हाम्रो आधार इलाका हो, जग हो । सबैभन्दा शक्तिशाली उपस्थिति भएको पालिका यो पालिका हो । नेकपा एमालेको पुरानो राजनीतिक इतिहास सुरु भएको पालिका पनि मेलम्ची नगरपालिका नै हो । पञ्चायती व्यवस्थाको अन्त र प्रजातन्त्रको स्थापना र देशमा भएका अन्य सबै प्रकारका आन्दोलनमा यो पालिका अब्बल र सक्रियय रहेको थियो । 

एमालेले कठिन घडीमा खेलेको भूमिका पनि त जनताले समीक्षा गर्ने कडी हुन् नि । माओवादी द्वन्दकालमा राज्य पक्षबाट भएका कार्यहरु र विद्रोही पक्षबाट भएका कामहरुका कारणले सृजना भएको आपत् विपतमा सामञ्जस्यपूर्ण व्यवहार निभाएका छौं। दुवै पक्षबाट भएका हत्या हिंसा र ज्यादतीको विरुद्धमा निष्पक्ष भूमिका हमीले खेलेका छौं। हाम्रो कारणले धेरै सेना पुलिस र जनप्रतिनिधीहरुको जीवनको रक्षा गरेका छौं । 

त्यसै गरी, विद्रोहीका नाममा विद्रोह दावाउन राज्य पक्षबाट भएका नराम्रा कामको खबरदारी पनि हामीले निरन्तर गरेका छौं । हामी दुवैको बिचमा बसेर दुधको दुध पानीको पानि पार्ने काम गरेका छौं । क्षतिलाई न्युनिकरण गरेका छौं । समाजको सामाजिक, आर्थिक, स्वास्थ्य, शिक्षा, रोजगारी, विपद् व्यवस्थापन, दीगो विकास, पर्यावरण सुरक्षण, आय आर्जनका लागि संघ, संस्था र निकाय सँग सहकार्य गरेका छौं। 

कार्ययोजना, कार्यक्रम र प्रगतिका हिसाबले पनि एमालेलाई जनताले उच्च मूल्याङ्कन गर्ने गरेका छन् । प्रादेशिक सरकार र संघीय सरकारको सहकार्यका धेरै योजनाहरु पाइपलाइनमा छन्भ । विष्यमा तिनीहरुलार्इ सम्पन्न गर्नेछौं । सम्पन्न योजनाको दीगोपनाका लागि प्रणालीगत विकास र सिष्टमको शुरुवात गर्दै लाने योजना हामीसँग छ । 

• नयाँ सालसँगै मुलुकका सबै स्थानीय पालिकाको नयाँ भाग्यरेखा कोर्दै छौँ । स्थानीय चुनाव नै यस्तो भाग्यरेखा बन्नेवाला छ, यसमा चुनिने नेता राहु र केतु लागेका परे भने मुलुककै भाग्य र भविष्य गोलमाल हुने खतरा रहन्छ । तर, त्यही स्थानमा सही मान्छे पुग्यो भने मुलुकको भविष्य सुन्दर हुने कुरामा कुनै दुई मत छैन

हामीले मेलम्चीबासी जनताको जीवनस्तर उठाउने र मेलम्ची नगरलाई सुरक्षित र सुविधासम्पन्न नगरका रुपमा विकास गर्ने योजना अघि सारेका छौँ । मेलम्चीबासीको जनजिविका, जीवन र पेसालाई सरलीकरण गर्ने काम गरिरहेका छौं ।  हामीले यस अगाडि गरेका कामका शुरुवातलाई सम्पन्न गर्न र अधुरा काम पुरा गर्न हामी नै अन्य राजनीतिक दल भन्दा अब्बल छौं । 

हामीसँग राजनीतिक चेत र वौद्धिकता छ । मजदुर, किसान, सिकर्मी, डकर्मी, शिक्षक, डाक्टर, इन्जिनियर, व्यावसायिक क्षेत्रका मानिस, महिला, दलित, जनजाति, अपांग क्षेत्रका व्यक्ति व्यक्तित्व, सरकारी गैर सरकारी क्षेत्रका विज्ञ र उहाँहरुको विज्ञतादेखि सबै तह र तप्काको सल्लाह र सुझावलाई लिखित वा मौखिक रुपमा लिने कार्य गरिएको छ। 

हाम्रो विकासको सोच, सपना र तिनलाई पूरा गर्ने अठोट सहितका आधारहरु पनि छन् । हामी नै जनताको सेवक र सच्चा सहयात्री हौं । आर्थिक समृद्धि अहिलेको पहिलो प्राथमिकिता हो । नाकाबन्दीको सामना, भूकम्पको क्षतिले गरेको विनासको पुनः निर्माण, वर्तमान राष्ट्रिय राजनीतिको मियोका रुपमा एमाले नै प्रमुख राजनीतिक शक्तिका रुपमा बारम्बार देखिरहेको कुरा विदितै छ । 

देशको गुमेको भुभाग प्राप्तिको मार्गदर्शन, देशको चुच्चे नक्सा प्रकाशन, भूपरिवेष्ठितको परम्परागत धारणालाई बदल्ने काम हाम्रो पार्टी नेतृत्वको सरकारले मात्रै गरेको काम हो । जसको जस अरुले चाहेर पनि लिन सक्तैनन् । नेपाल अब एकवेष्टित राष्ट्र होइन कि विश्वसँगजोडिएको भूमिका रुपमा रहेको छ । आर्थिक विकास, विकास निर्माणका आयोजनाको मुलस्रोत र कन्सेप्ट नेकपा एमाले सँग मात्रै छ। समृद्ध नेपाल र सुखी नेपालीको मुख्य नारा पनि त अरु पार्टीहरुले चाहेर पनि खोस्न सकेका छैनन् ।

म त्यो पार्टीको सिपाही हुँ । त्यसैले यो निर्वाचनमा नेकपा एमालेको जित सुनिश्चित छ । हामी यो पटक १३ वटै वडा सहित पालिका प्रमुख र उपप्रमुख जितेर देखाउँछौँ । जनताको भावना, इच्छा र चाहना नै एमालेको जितको आधार हो भन्ने यसरी पुष्टि हुन्न र ?

तपाईलाई राजनीतिक इतिहास र सामाजिक क्षेत्रमा कम योगदान भएको उमेदवार भन्ने आरोप छ नि ?

सही प्रश्न सोध्नु भयो । वास्तवमा मैले जनतालाई यही कुरा राख्ने अवसर पर्खिरहेकी थिएँ । निर्माण मिडियाबाट यो सन्देश पनि जान आवश्यक छ । 

जहाँसम्म मेरो राजनीतिक तथा सामाजिक सेवाको क्षेत्रमा जोडिएको इतिहास र योगदानको कुरा छ– बझ्नेलाई श्रीखण्ड, नबुझ्नेलाई खुर्पाको बिँड भने जस्तौ हो । म विद्यार्थी कालदेखि नै अनेरास्ववियुको नेतृत्वमा रहेर काम गरेको मानिस हुँ । म २०४७। ४८ बाटै अनेरास्ववियु रामेछाप जिल्लाको जिल्ला कमिटीमा बसेर काम गरें । 

स्कुले जीवनपछि एसएलसी सकेर उच्च शिक्षाका लागि राजधानी पसेपछि पनि ०५२ सालको स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको निर्वाचनमा म त्रिभुवन विश्वविद्यालय अन्तरगतको पव्लिक युथ क्याम्पस, धोविचौर क्षेत्रपाटीमा अनेरास्ववियुको तर्फबाट कोषाध्यक्षको उमेदवार भर्इ निर्वाचन फेस गरेर आएको छु । ०५३ सालमै म नेकपा एमालेको जिल्ला कमिटि रामेछापको जिल्ला सदस्य हुँ । नेकपा सिन्धुपाल्चोकको जिल्ला कमिटीमै मैले ३ कार्यकालको झण्डै १२ वर्ष बिताएको छु । 

बाह्रविसे अक्करमा भएको जिल्ला अधिवेशनबाट निर्वाचित भएको महिला सदस्य हो । अघिल्लो मेलम्ची अधिवेशनको सर्वसम्मत जिल्ला कमिटिको सदस्य हो । हालै सम्पन्न नेकपा एमाले जस्तो देशको पहिला र ठूलो दल, जिल्लाको सवैभन्दा शक्तिशाली पार्टींको जिल्लाको महिला उपाध्यक्ष हैन, उपाध्यक्षका रुपमा म सक्रिय नै छु। म अखिल नेपाल महिला संघको जिल्ला कमिटिको सचिवको रुपमा सानदार रुपमा १ कार्यकाल सम्पन्न गरी अर्को कार्यकालमा अनेमसंघको अध्यक्ष भएर सिन्धुपाल्चोकमा महिलाको क्षेत्रमा सबल र सफल मानिसहरु नेतृत्वमा छन् भनेर मैले प्रमाणित गरिदिएकोछु ।

अहिले पनि म अनेमसंघको केन्द्रीय कमिटीको सदस्य हुँ । यस अघिको संविधान सभाको निर्वाचनमा सिन्धुपाल्चोक जिल्लाबाट समानुपातिक तर्फ नेकपा एमाले जस्तो विशाल भीमकाय संगठनबाट महिलाहरु मध्ये एकमात्र  महिलाको नाम जिल्ला कमिटिबाट सिफारिस भएको थियो । हो, त्यो मानिस, त्यो महिला उमा प्रधान म नै हुँ । अन्तर पार्टी महिला सञ्जाल नेपालका राष्ट्रिय र ठूलासाना पार्टीका महिलाहरुको संयोजक, सभापति र अध्यक्षहरुको नेतृत्व गर्ने निकाय हो, म त्यो निकायको पनि पहिलो व्यक्ति अध्यक्ष अझ भनौं जिल्ला अध्यक्ष भएर जिल्लाका सवै महिलाहरुको सञ्जाल संचालन गरेको अनुभव छ 

ज–जसले मलाई यो प्रश्न गर्न चाहन्छन् म उहाँहरु सवैसँग विनम्र अनुरोध गर्दछु कि सामाजिक र राजनीतिक जीवन तपाईले कहिले कहाँबाट सुरु गर्नुभएको हो ? मैले राजनीतिक यात्राको नेतृत्व गर्दा तपाईहरु के गर्दै हुनुहुन्थ्यो ? भलै यो तुलना गर्ने विषय हैन । तर तुलना नै गर्ने भए पनि म तयार छु । मलाई यो प्रकारको भनाई राख्ने साथीहरु जस्ता व्यक्तिलाई राजनीति, समाज, शिक्षा, विकास, आर्थिक उन्नयन जस्ता विषय सिकेर, सिकाएर पढेर, पढाएर कठिन संघर्षबाट आएकी महिला हुँ । 

• जनता भनेका जनार्दन पनि हुन् भनिन्छ । जनार्दन भनेको भगवान विष्णु वा विशेष बुद्ध हुन् भन्ने हाम्रो मान्यता छ । जनार्दनका हातमा न्याय दण्ड हुने गर्छ । न्याय दण्डले सही कर्म गर्नेलाई पुरस्कार र गलत गर्नेलाई दण्ड पनि दिने हो । जनताले सही र गलत नेतृत्व चयनको फैसला पनि निर्वाचन मार्फत् गर्ने भएकैले जनतालाई जनार्दन भनिएको हो  

विभिन्न सामुदायिक सरकारी विद्यालयको व्यवस्थापन समितिमा सकृय भूमिका निभाएको छु। विद्यालय व्यवस्थापन समितिको सदस्यको काम गरेकी छु । सामुदायिक क्याम्पसको सञ्चालक समितिको सदस्यको भूमिकामा सकृय छु । 
महिला हिंसा विरुद्धको राष्ट्रिय अभियानको म एक प्रमुख योद्धा र अभियन्ता हुँ । अन्तराष्ट्रिय नारी दिवस जस्ता सशक्तीकरण अभियानको जिल्लाको प्रमुख व्यक्तिको नाम सोध्नुस्, त्यो मियोको नाम सोध्नुस, जो सुकैले उमा प्रधान भन्छन् । 

भूमिस्थान महिला सामुदायिक संस्थाको १० वर्ष प्रवन्धकको काम गरेको छु । जागृत महिला बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाको अध्यक्ष भएर विधानले उल्लेख गरे बमोजिम ३ कार्यकाल दक्षतापूर्वक काम गरेकी छु । महिला उद्यमी उपभोक्ता सहकारी संस्थाको देशव्यापी कामको नेतृत्व गरेर काम गरेको म सँग अनुभव छ । नेपाल बचत तथा ऋण केन्द्रीय सहकारी संस्थाको महिला सशक्तीकरण शाखाको नेतृत्वदायी काम गरेको छु । 

त्यस्तै, मेलम्चीको सबैभन्दा ठुलो, पुरानो र जेठो संस्था महिला आत्म निर्भर केन्द्रको वर्तमान सचिव छु । मसँग अन्य धेरै क्षेत्रको अनुभव र ज्ञान छ , यो सबै अन्तर्वार्तामा भनेर सम्भव कुरा हैन । सबै विपक्षी पार्टीका उपमेयरका उमेदवारहरु मात्र हैन मेयरका उमेदवार भन्दा म नै पुरानो विरासत, अनुभव , क्षमता र राजनीतिक इतिहास भएको व्यक्ति हुँ । तेसैले त मैले बुझ्नेलाई श्रीखण्ड भनेको हुँ नि ।

एमालेले जितेपछि नगरको विकास र उन्नयनका लागि गर्ने भाबी योजना के छ ?

विगतका राम्रा र असल कामलाई हामी निरन्तरता दिनेछु । अधुरा कार्यहरु सम्पन्न गर्ने विषयमा ध्यान केन्द्रित गर्नेछु । यहाँ गरीबी अध्यधिक छ । रोजगारीको ठूलो समस्याछ । यसको समाधानका लागि नीजि क्षेत्र, सहकारी, सरकारी निकाय र लाईन एजेन्सीहरु, सरकारी र र राष्ट्रिय अन्तराष्ट्रिय गैर सरकारी संघ– संस्थाहरु सँग हातेमालो गर्नेछौं ।

यो नगरपालिकाको काठमाण्डौं महानगर सँगको भगिनी सम्वन्ध स्थापित भैसकेको छ, यसलाई विस्तार र विकास गर्नेकार्य गर्नेछु । चेतनास्तर वृद्धि सँग सम्वन्धित कार्यहरु, महिला तथा युवाहरुलाई सशक्तिकरण तथा सीप विकास सँग जोड्ने कुराहरु गर्नेछु । मठ, मन्दिर, देवालय, धार्मिक, साँस्कृतिक पक्षको संरक्षण र विकासका कार्यक्रम संचालन गर्नेछु। संसारका विकसित सहरहरुसँगको सहकार्यमा विकास र प्रविधि तथा उद्यमशीलतालाई प्रवर्धन गर्नेछु । 

उपप्रमुख यहाँको जनताका लागि न्याय दिने न्यायाधीश पनि हो । जनताले न्याय नपाएको अवस्था छ। प्रत्यक्ष देखिने र अनुभव गर्ने गरी न्याय सम्पादनका काम गर्नेछु । शान्ति, अमनचैन र सुरक्षाको प्रत्याभुति दिने गरि कार्यप्राणली स्थापित गर्नेछु, यसका लागि प्रहरी, प्रशासन, नेपाल आर्मी र पालिकाका युवा तथा अन्य सवैको सहयोग लिइनेछ । हप्तौ सम्म काम नहुने, जता गयो त्यता लाईन बस्नु पर्ने, ढिला सुस्तीहुने, सेवा ग्राहीले सेवा नपाउने हालको अवस्थाको अन्त गर्न प्रणालीगत सुधार गर्नेछु। 

अनलाइन सेवा तथा सुचना प्रविधि, सञ्चार प्रविधि, विज्ञानको प्रयोग वा उपयोग जस्ता विकासमा दु्रततर पाहिला चाल्नेछु । नगरमा रहेको अधिकारलाई नियमानुसार विकेन्द्रीकरण गरि वडावडा सम्म पुराउनेछु । पेशा व्यवसाय र उद्यमको प्रवर्धन र पर्यटन विकासका विषयहरुलाई प्राथमिकताका साथ अगाडि बढाउनेछु । 

मेलम्ची बाडिले क्षत विक्षत बनाएको मानविय मनलाई मल्हम पट्टी लगाउनेछु । भौतिक संरचनालाई पुनः जीवित गर्न सबैसँग मिलेर काम गर्नेछु । 

मेलम्ची पनि एउटा सभ्यताको मुहान हो, यसबारे अरु उम्मेदवारहरुको त खासै केही पाइएन, तपाईंको टिमले केही गर्ला त ?

हो, हामीसँग भिजन छ । जुगल हिमालय शृंखलाको मानव वस्ती मेलम्ची सभ्यताको उद्भव हो भन्ने मलाई राम्रोसँग थाह छ । मूलतः हाम्रो सिंगो टिम यसबारे सचेत पनि छ । मेरो कार्यकालमा मैले मेलम्ची सभ्यताको रुपमा नयाँ सोच सहितका विकासका कामहरु गर्नेछु । मेलम्ची सभ्यता करिडोरका रुपमा जुगल हिमशृंखलादेखि गौरी शंकरसम्मका बस्तीहरुलाई जोड्न मिल्नेगरी पर्यटकीय मार्ग विकास गर्न सकिने कुराहरु मैले पटक पटक गर्दै आइरहेकी पनि छु ।

जनताहरुले टोल विकास संस्था मार्फत, वडाहरु मार्फत आएका विकास निर्माण र अन्य योजनालाई प्राथमिकताका साथ अगाढि बढाउनेछु । महिला, जनजाति, दलित उत्पिडितको सहाराको रुपमा नगरपालिकालाई स्थापित गर्नेछु । शिक्षा, स्वास्थ्य, सहकारी, सिंचाई,खानेपानी, मोटरबाटो, सुचना संचार तथा विज्ञान प्रविधिको विकासमा अर्जुन दृष्टि दिनेछु र यसको सुधारमा मरिमेटेर लाग्नेछु । 

बाढी पहिरोले भग्नावशेष बनेको मेलम्ची उठाउने कुरा पनि तपाईं र मेयरका उम्मेदवारले पनि गरेको सुनिन्छ, योजना चाहिँ के छन् त ? 

मेलम्ची आवासीय भूमि मात्र होइन कृषि उपजका लागि सिन्धुपाल्चोकको भकारी नै हो । त्यस्तै अन्य जीवजन्तु, जलजन्तु, प्राकृतिक हराभराको हिसाबले पनि भरिपूर्ण क्षेत्र हो । यहाँको जमिनको बनोट विशेष प्रकारको छ भन्ने कुरा यसअघि पटक पटक आएका पहिरोबाट हामीले जानिसकेका छौँ । हो यो जमिनको माटोको विशेषताको अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको जाँचपड्ताल गरेर अब बन्ने आवासीय क्षेत्रहरुको विकास गर्नु आवश्यक छ । त्यसका लागि सोही अनुसारका विश्वविद्यालयीय अध्ययन ढाँचा, विशेषज्ञहरु सहितको मेलम्ची सम्मेलन र त्यसले पारित गर्ने घोषणा पत्रलाई लिएर अबका मेलम्ची विकास का परियोजनाहरु अघि बढाउनु पर्छ भन्ने मलाई लागेको छ । 

जहाँसम्म यो क्षेत्रमा बेलाबेलामा गइरहने बाढि, पहिरो, भूक्षय, नदीकटान जस्ता कुराहरु छन्— पनि यो भूशृंखलाको विशेषतालाई नचिनी दीर्घकालीन रुपबाट सम्पन्न गर्न सकिने कुरै होइन । किनकि ठिक माथि हिमालय शृंखला भएका हरेक जिल्ला त के विश्वका सबै मुलुकले यसखाले हिमशृंखला मुनि रहेका आवादी क्षेत्रहरुको विकासबारे नयाँ मोडालिटी आविष्कार गरेका छन् । र हामी पनि सोही अनुसार जानु पर्छ  तब मात्र सही समाधान दिन सकिन्छ भन्ने मलाई लागेको छ । 

• यो नगरपालिकाको काठमाण्डौं महानगर सँगको भगिनी सम्वन्ध स्थापित भैसकेको छ, यसलाई विस्तार र विकास गर्नेकार्य गर्नेछु । चेतनास्तर वृद्धि सँग सम्वन्धित कार्यहरु, महिला तथा युवाहरुलाई सशक्तिकरण तथा सीप विकास सँग जोड्ने कुराहरु गर्नेछु

तर, बाढी पहिरोबारे हाम्रा तात्कालिक र दीर्घकालीन रणनीतिक कार्यक्रमहरु रहने छन् । सो अनुसार भरखरै मात्र गएको बाढी पहिरोका कारण जग्न बनेका बस्ती र कृषि फाँटहरुलाई हामीले नै माथि उठाउने छौँ । जमिन र आवास दुवै गुमेका जनता, स्वजनहरु गुमाएका जनता, आवास गुेमका तर कृषियोग्य जमिन नगुमेका वा कृषियोग्य जमिन गुमाएका तर घरजग्गा जोगिएका सबैखाले जनताको अवस्थाको वर्गीकरण सहित उनीहरुको विशेष स्थानान्तरण वा व्यवस्थापन हाम्रो नेतृत्वको नगरपालिका सरकारको पहिलो कार्यभार बन्ने छ । 

कृषि यहाँका मानिसहरुको प्रमुख पेशा व्यवसाय भएकोले यसको उन्नयनमा योजनाबद्ध कदमहरु चाल्नेछु । मेलम्चीको पानी काठमाडौं पठाएबापत प्राप्त हुने लेभिको नियमन र सही सदुपयोगका लागि जनतासँग मिलेर काम गर्नेछु । कृषिको आधुनिकीकरण, यान्त्रिकीकरण, नगदेवाली, फलफुल पकेट क्षेत्र, सब्जी उत्पादन, मासु उत्पादन तथा यिनीहरुको वजारीकरण तथा वितरणको संयन्त्रको विकासमा लाग्नेछु । 

गरीब र निमुखाहरुको सहारा नगरपालिका हुनेछ । उत्पिडित, हेपिएका, थिचिएका, मिचिएका, दमित भावनाहरुको कदर गरी कार्यक्रम ल्याउनेछु । सामाजिक सुरक्षाका कार्यक्रम पारदर्शी तथा प्रभावकारी पार्नेछु । स्थानीय प्रतिवद्धता पत्र हाम्रो एउटा प्रमूख आधार हो, नेकपा एमाले मेलम्चीले स्थानीय आवश्यकता र खाँचोलाई मध्य नजर गरी स्थानीय प्रतिवद्धता पत्र तयार गरेको छ । हामी यसलाई मुल आधार बनाएर समग्रमा सुशासनको प्रत्याभुति हुने गरी काम गर्नेछौं । 

हामी देशका ७५३ वटा पालिकाहरु मध्ये ५ वर्ष भित्रमा राम्रा काम गर्ने पालिकाहरुको नाम देश भरिबाट लिन परेमा यो नगरपालिकाको नाम आउने गरी काम गर्नेछौं ।

तपाईले त मेयर भन्दा अझै अगाडि बढेर कार्ययोजना बताउनु भयो, के यो सबै गर्न सम्भव छ त ? 

असम्भवको अ झिकेर फालिदिनुस् त सम्भव मात्रै बाँकी रहन्छ । अब हामी पछाडि रहिरहन सक्दैनौ । विकास पथमा पाइला लम्काउने हो । अगाडि बढ्ने हो । तपाईले के असम्भव देख्नु भयो ? किन भन्नुस् त ? हाम्रा मेयर अधिवक्ता हुनुहुन्छ । वहाँ यो नगरपालिको हेवीवेट उमेदवार हो । त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट स्नातकोत्तर उत्तीर्ण हुनुहुन्छ । भूमि आन्दोलनमा सिन्धुपाल्चोकमा तपाईले कस्को नाम लिनुहुन्छ ? कसैको नाम लिनुहुन्छ भने मेयरका उमेदवार बालकृष्ण देउजाकै नाम सबैभन्दा माथि आउँछ । वहाँ विभिन्न विषयका ज्ञाता हुनुहुन्छ । सफ्ट स्किल र हार्ड स्किलका विषयमा नेपालमै गिनेचुनेको प्रशिक्षक र तालिम दिने व्यक्ति हुनुहुन्छ बालकृष्ण देउजा । 

उहाँलाई दीगो विकासका १७ वटा लक्ष्यहरु र त्यसका सूचकहरु सवै कन्ठाग्र छ । उहाँ सिन्धुपाल्चोक जिल्लामै अध्ययन अनुसन्धानका क्षेत्रमा अब्बल मानिस हुनुहुन्छ । स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनको मस्यौदादेखि नै अध्ययन गरेको व्यक्ति हुनुहुन्छ । 

अनि उहाँ यो पालिकाको मेयरमा शानदार मतले जित्दै हुनुहुन्छ । म उपमेयरका सबल र सक्षम उमेदवार हो। भोलि जिते पछि के गर्ने भन्ने कुरा त अहिले नै एकिन हुन परेन र ? मैले त्रिभुवन विश्व विद्यालयबाट व्यवस्थापनमा प्रविणता प्रमाणपत्र तह उत्तीर्ण गरेकोछु । शिक्षा शास्त्र संकायमा स्नातक पढिरहेकोछु । राष्ट्रिय पाठ्यक्रम प्रारुप र सक्षमतामा आधारित पाठ्यक्रमको राम्रो ज्ञान हामी सँग छ । 

योजना निर्माण र कार्यान्वयमा हाम्रा गाउँका बाआमा र अग्रजले हामीलाई डोराएर लानुहुनेछ । आमा बुबा दाजुभाई दिदीबहीनीहरु हाम्रा कुशल सामाजिक कालिगड हुन् । वहाँहरुको कार्यक्षमता र दक्षता संसारको तुलनामा अत्यधिक छ। 

हाम्रा गाउँबासीलाई कसले रोक्छ विकास गर्न हेरम् त ? गाउँको निर्माण र प्रगति अब रोकिन्न । हामीसँग जनता हुनुहुन्छ । हामी वहाँहरुको सेवकको रुपमा काम गर्छौ अनि ? कुनै शंका छ र ? अब नेकपा एमालेको विजय र मेलम्चीको विकास तथा समृद्धिलाई कसैले रोक्न सक्नेवाला छैन ।

अन्तमा, विशेष केही छ कि ...!

हामी नयाँ सालसँगै मुलुकका सबै स्थानीय पालिकाको नयाँ भाग्यरेखा कोर्दै छौँ । स्थानीय चुनाव नै यस्तो भाग्यरेखा बन्नेवाला छ, यसमा चुनिने नेता राहु र केतु लागेका परे भने मुलुककै भाग्य र भविष्य गोलमाल हुने खतरा रहन्छ । तर, त्यही स्थानमा सही मान्छे पुग्यो भने मुलुकको भविष्य सुन्दर हुने कुरामा कुनै दुई मत छैन । 

त्यसैले यो नयाँ साल २०७९ वैशाख ३० गते मुलुकको भाग्य र भविष्य निर्माण गर्ने फैसलाको दिन भएकाले सबै जनताले आफ्नो अभिमत सही पार्टी र सही नेतृत्व चयनमा प्रकट गर्नु पर्ने छ । इतिहास भएको पार्टी, इतिहासमा जनताको सेवा गरेको पार्टी, सही नीति र सही नेतृत्व भएको पार्टीका रुपमा नेकपा एमाले सबै जनजनको मनमनमा बस्न सफल पनि छ भन्ने कुरा भनिरहनु पर्दैन पनि । 

यो सुवर्ण अवसरमा लोकतन्त्रका सार्वभौम सत्तासम्पन्न जनता हामीले आफ्नो सार्वभौम सत्ताको सदुपयोग मतदान मार्फत् गर्नसक्नु पर्छ भन्ने मेरो विशेष अपिल छ । जनता भनेका जनार्दन पनि हुन् भनिन्छ । जनार्दन भनेको भगवान विष्णु वा विशेष बुद्ध हुन् भन्ने हाम्रो मान्यता छ । जनार्दनका हातमा न्याय दण्ड हुने गर्छ । न्याय दण्डले सही कर्म गर्नेलाई पुरस्कार र गलत गर्नेलाई दण्ड पनि दिने हो । जनताले सही र गलत नेतृत्व चयनको फैसला पनि निर्वाचन मार्फत् गर्ने भएकैले जनतालाई जनार्दन भनिएको हो । 

चुनावका बेला जनार्दनको अधिकार प्रयोग गर्न पाउने हामी जनताले साँच्चिकै जनता जनार्दन बन्नु पर्ने छ । निर्वाचनबाट आफ्नो नेतृत्व चयन गर्ने, नेतृत्वलाई अगाडि बढाउने र नियमन गर्ने सिस्टम र व्यवस्थालाई नै बलियो बनाउनु पर्ने हुन्छ । म पनि त्यही जनता नै हुँ । तर जनताको मत पाएर जनता कै सेवा गर्ने एक उम्मेदवार पनि हुँ । जनताको अमूल्य मतको कदर गर्ने व्यक्ति रुपमा आफूलाई चिनाउने प्रण म गर्दछु । तपाईहरुले दिएको मत सही ठाउँमा परेछ, सही मान्छेलाई भोट दिएको रहेछु भन्ने महसुस हुनेगरी म काम गर्नेछु । तपाईहरुको अभिमतलाई खेर जान दिने छैन । 

यो मुटुको रगत दिनु भन्दा ठुलो र महत्वपूर्ण कुरा हो मतदान गर्नु । त्यसैले, ०७९ साल वैशाख ३० गते शुक्रबार दुःख कष्ट सहेर, घाम पानी नभनेर जे जसरी भए पनि नेकपा एमालेका उमेदवारहरुलाई सूर्य चिन्हमा अमूल्य मतदान गर्नु हुन हार्दिक अनुरोध गर्दछु ।   

 

०००

प्रकाशित: २०७९ बैशाख २७